artykuły - Portal prawa pracy

Zasada niedyskryminacji obowiązuje w polskich przepisach prawa pracy już od przeszło 20 lat. Zauważalna jest przy tym stała tendencja do uszczegółowiania i rozbudowywania przepisów w tym zakresie. Już niedługo, bo 24 grudnia 2025 r. zasada niedyskryminacji zostanie ponownie wzmocniona – poprzez dodanie do Kodeksu pracy art. 18^3ca. Uchwalenie art. 18^3ca k.p. jest związane z częściowym wdrożeniem dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/970[1].

[1] Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/970 z dnia 10 maja 2023 r. w sprawie wzmocnienia stosowania zasady równości wynagrodzeń dla mężczyzn i kobiet za taką samą pracę lub pracę o takiej samej wartości za pośrednictwem mechanizmów przejrzystości wynagrodzeń oraz mechanizmów egzekwowania.

Pandemia COVID-19 istotnie wpłynęła na organizację pracy – szczególnie w sektorze usługowym, ale także w obszarze pracy umysłowej oraz administracyjno-biurowej. Aby ograniczyć ryzyko zakażenia, tam gdzie było to możliwe, wielu pracowników przeszło na tryb pracy zdalnej, a spotkania służbowe przeniesiono do przestrzeni wirtualnej. Taki model szybko zyskał na popularności i był stopniowo coraz szerzej wdrażany, również po ustąpieniu największych fal zachorowań.

Po zgłoszeniu licznych uwag w procesie opiniowania do projektu ustawy, o którym pisaliśmy w artykule Projekt nowej definicji mobbingu = nowe obowiązki pracodawców, Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej opracowało nowy projekt ustawy, który 5 czerwca 2025 r. został opublikowany na stronie internetowej Rządowego Centrum Legislacji.

W porównaniu do wcześniejszej wersji projekt ustawy zawiera kilka zmian w regulacjach mających na celu usystematyzowanie definicji mobbingu, jak również wcześniej nieznane w polskim prawie pracy rozwiązania prawne, jak przykładowo roszczenie pracodawcy przeciwko mobberowi.

W ostatnich latach pracodawcy coraz częściej uwzględniali w swojej strategii HR zagadnienia dotyczące różnorodności i inkluzywności (diversity & inclusion). Ostatnie zmiany klimatu społecznego i politycznego mogłyby wprawdzie sugerować, że D&I traci na znaczeniu. Trzeba jednak pamiętać, że same przepisy prawa pracy odgrywają znaczącą rolę w budowaniu inkluzywnego i różnorodnego środowiska pracy. D&I nie jest bowiem jedynie domeną miękkich działań HR, a jego filary są osadzone w przepisach Kodeksu pracy.

Uprawnienia organizacji związkowych

Zgodnie z ustawą o związkach zawodowych uprawnienia organizacji związkowych są uzależnione od zrzeszania określonej liczby członków.

Członków tych musi być:

• w przypadku zakładowych organizacji związkowych – co najmniej 10,
• w przypadku międzyzakładowych organizacji związkowych – łącznie co najmniej 10 u wszystkich pracodawców objętych działalnością tych organizacji (wystarczy więc, żeby dany pracodawca zatrudniał jednego członka międzyzakładowej organizacji związkowej, aby organizacja ta korzystała z uprawnień związkowych).

W 2024 r. do polskich sądów wpłynęła znacząca liczba spraw z zakresu prawa pracy – według danych statystycznych opublikowanych przez Ministerstwo Sprawiedliwości, w 2024 r. do sądów pracy trafiło ponad 100 tys. spraw.